مطالبی در رابطه با سد و سد سازی (بخش نخست)

افزایش سریع جمعیت در دنیا و احتیاجات روز‌افزون بشر به فراورده‌های کشاورزی و دامی و نیاز جامعه به منابع انرژی موجب گردیده است که تا حد امکان از هر قطره آبی استفاده صحیح و بهره برداری کامل بعمل آید.

 

  اهمیت آب با داستان زندگی بشر شروع می‌شود . برای تمام انواع زندگی ، اعم از زندگی انسانی و نباتی و حیوانی ، آب عامل اساسی به شمار می‌آید بطوریکه خداوند در آیه‌ی شریفه می‌فرماید ؛ 

 » من الماء آل شیء حی«

یعنی زندگی همه چیز از آب است

و در آیه ای دیگر می فرماید ؛

» انا انزلن الماء و احیا به الارض بعد موتها «

یعنی ما آب را نازل نمودیم و بوسیله آن زنده نمودیم زمین را بعد از مردن

چنانچه می‌دانیم وسعت اراضی مستعد به کشاورزی در کشور ایران قابل توجه می‌باشد ولی به علت کمبود آب و آشنا نبودن کشاورزان به روش استفاده صحیح از آن ، امر کشاورز‌ی را در سطح پائین نگاه داشته است و همچنین چشم‌انداز این رشد جمعیت خبر از بحران آب در زندگی شهری می‌دهد و لذا باید چاره‌ای اندیشید . اولین قدم برای رسیدن به شرایط مطلوب فرهنگ‌سازی در جوامع برای مصرف بهینه از آب می‌باشد و گام بعدی استفاده از تکنولوژی در مهار و استفاده از آب می باشد .

مفهوم سد در فرهنگ ما آنقدر واضح است که هم در جامعه مهندسی و هم در عرف اجتماع مفهومی بی‌نیاز از توضیح دارد . بطوری که حتی مشتقات آن در فرهنگ ما کاملاً مأنوس است ، مانند سد معبر ، سد راه ، مسدود ، انسداد و غیره . به هر حال معنای خاص آن عبارت است از بنایی که بخشی را از بخش دیگر جدا می‌کند وغالباً هر مانعی که در مسیر جریان آب قرار گیرد و باعث شود تا ارتفاع آب در بالادست آن افزایش یافته، مقداری آب ذخیره گردد، سد نامیده می‌شود و به عبارتی‌دیگر «سد» عبارتست از سازه‌ای که در عرض رودخانه جهت ذخیره و افزایش ارتفاع آب ساخته می‌شود . برای معادل فارسی این واژه گاهی « بند » بکار برده شده است مانند بند امیر ، و در حال حاضر ، بند به سدهای کوتاه گفته می‌شود . معادل واژه انگلیسی سد،dam  است.

در بخش‌های بعدی سعی خواهد شد مطالبی راجع به سد و سد سازی ارائه گردد. (منابع در بخش آخر درج خواهد شد)
بخش بعدی             مطالبی در رابطه با سد و سدسازی (1)

---